Co to znaczy zarządzać innowacjami?

Zarządzanie innowacjami rozpoczyna się… w głowie. A dokładniej – od uznania, że innowacja stanowi jedną z funkcji przedsiębiorstwa, podobnie jak sprzedaż, marketing czy finanse. Jednocześnie jest główną funkcją odpowiedzialną za wzrost, konkurencyjność, poprawę marż, ekspansję, dywersyfikację i szybkość reagowania na zmiany w przedsiębiorstwie.

Kto właściwie jest odpowiedzialny za zarządzanie innowacjami?

Odpowiedzialność za innowacje w firmie ma dwa wymiary. Pierwszy, typowo zarządczy, polega na stworzeniu ram i procesów, w ramach których innowacyjność w firmie będzie działać w najlepszy możliwy sposób. Zarządzanie innowacjami to opracowanie, monitoring i wsparcie procesów związanych m.in. z gromadzeniem sygnałów z wewnątrz i zewnątrz organizacji, definiowaniem wyzwań, oceną, selekcją i realizacją pomysłów. Zarządczą stronę innowacjami może tworzyć na przykład dział ds. innowacji na czele z Menedżerem Innowacji lub Chief Innovation Officer. 

Drugi wymiar innowacji polega na egzekucji, czyli ma na celu wdrażanie pomysłów w życie. Zgodnie z najlepszymi praktykami, za identyfikację wyzwań, zbieranie pomysłów, opracowanie i wdrożenie danej innowacji odpowiedzialny jest ten, kto jako ekspert w danym obszarze, posiadający niezbędną wiedzę i kompetencje, najlepiej zrealizuje takie przedsięwzięcie. Co istotne, autor pomysłu, osoba odpowiedzialna za jego rozwój i lider wdrożenia innowacji to mogą być trzy różne osoby. W obszarze wdrażania innowacji najbardziej liczą się wiedzą i kompetencje, a nie struktura, stanowiska czy raportowanie.

Innowacje tak jak dzieci rozwijają się w sprzyjającym środowisku

Mówiąc “zarządzanie” z reguły mamy na myśli odgórne procesy sterowania i kontroli, wielopoziomową strukturę, decyzje, zarządy i komitety. Tymczasem w przypadku zarządzania innowacjami kluczowe jest stworzenie rozproszonego proinnowacyjnego środowiska złożonego z różnych interesariuszy firmy, których połączy łatwe w obsłudze, ale kompletne, aktualne i wszechstronne narzędzie informatyczne. Takie narzędzie pozwoli zarządzać innowacjami od pierwszej myśli pochodzącej od dowolnej osoby związanej z firmą aż po monitoring efektów wdrożenia przez kompetentnego lidera danej innowacji. Aby stworzyć takie środowisko niezbędne są zarówno odpowiednie ramy i procesy zarządcze, jak i ludzie zaangażowani w inicjację i realizację pomysłów – “poławiacze pereł”, “czarne konie” i “cheerleaderzy”.

A co z diagnozą, strategią i modelami innowacjami w biznesie?

Z innowacjami jest trochę jak z czterolistną koniczynką – nie da się jej wyhodować, ktoś może szukać bardzo długo i nie znaleźć, a tymczasem ktoś inny, kto nigdy jej nie szukał, wpada na nią niespodziewanie i przez przypadek. Stąd najważniejsze w zarządzaniu innowacjami jest uświadomienie pracownikom, klientom, dostawcom, partnerom biznesowym i innym osobom związanym z przedsiębiorstwem, że są ważnym źródłem obserwacji i pomysłów, które mogą dać zaczątek nowym innowacjom. Następnie pozostaje szerokie udostępnienie narzędzia, które przeprowadzi pomysłodawcę przez proces zarządzania innowacją w przyjazny, intuicyjny i poprawny sposób. Od zgłoszenia pomysłu przez inicjatora aż po monitoring efektów wdrożenia przez lidera innowacji.

Z punktu widzenia ostatecznego efektu dla przedsiębiorstwa to zarządzanie operacyjne innowacjami, czyli inaczej mówiąc egzekucja, stanowi kluczowy czynnik sukcesu na drodze do innowacyjności. Niemniej jednak zarządzanie innowacjami na poziomie strategicznym może mieć niebagatelne znaczenie dla inicjowania procesów proinnowacyjnych, najbardziej perspektywicznych obszarów innowacyjności, alokacji zasobów do realizacji projektów innowacyjnych czy kształtowania świadomości i inicjatywy proinnowacyjnej wśród pracowników i partnerów biznesowych przedsiębiorstwa. 

A jeszcze lepiej do stawiania czoła kolejnym kryzysom.